ส่วนประกอบในยาหอมตราทับทิม ขนานแท้ดั้งเดิมหมอวิรัติ ยาลมจีน ของดีเมืองอุทัยธานี มี ตัวยาสำคัญ 212 กรัม
1. โกฐสอ จำนวน 15 กรัม
2. จันทร์เทศ จำนวน 15 กรัม
3. เปลือกอบเชย จำนวน 15 กรัม
4. กานพลู จำนวน 15 กรัม
5. กฤษณาเนื้อไม้ จำนวน 20 กรัม
6. เปลือกส้มเขียว จำนวน 10 กรัม
7. ชะเอมเทศ จำนวน 30 กรัม
บรรจุขวดละ 75 กรัม
สรรพคุณของสมุนไพรต่างๆ
โกฐสอ
สรรพคุณ : แก้ไข้ แก้หืด แก้เสมหะทำให้เกิดคันคอแล้วไอ บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น
ชาวจีนนิยมนำไปผสมกับสมุนไพรอื่น ๆ ทำเลี่ยงจุ๊ย คือ น้ำดื่มเย็น ๆ แก้ร้อนในกระหายน้ำในฤดูร้อน ฯ
จันทร์เทศ
ส่วนที่เป็นประโยชน์ของจันทร์เทศ คือ เมล็ด และแก่น ซึ่งแต่ละส่วนจะให้สรรพคุณแตกต่างกันไป
เมล็ด ใช้เป็นเครื่องเทศ แต่งกลิ่น มีฤทธิ์ขับลม แก้จุกเสียด แก้ท้องร่วง แก้อาเจียน ใช้บำรุงกำลัง ทำให้นอนหลับได้ และหลับสบาย บำรุงหัวใจ
แก่น แก้ไข้ กระสับกระส่าย บำรุงปอด หัวใจ น้ำดี รักษาไข้ที่เกิดจากไวรัส
อบเชย
ทำให้ท้องเป็นปกติดี แก้อาการจุกเสียด แน่นท้อง ขับลม ช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร แก้ท้องร่วง ขับปัสสาวะ ย่อยไขมัน (อาจเป็นเพราะไปช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำย่อยที่ใช้ในการย่อยไขมัน) ทำให้สดชื่น แก้อ่อนเพลีย มีสารต้านแบคทีเรีย และสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ (ผลงานวิจัยจากสหรัฐอเมริกา)
ดอกกานพลู
ประกอบด้วยน้ำมันหอมระเหยจำนวนมากและในน้ำมันหอมระเหยมีสารด้วยกันหลายชนิด ในน้ำมันหอมระเหยของกานพลูมีฤทธิ์ขับลม ฆ่าเชื้อโรค ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราได้ มีฤทธิ์ขับพยาธิฤทธิ์ฆ่าแมลงเป็นต้น
แก่นไม้กฤษณา
ที่มีสีดำและมีกลิ่นหอม ใช้ผสมยาหอม แก้อ่อนเพลียบำรุงกำลัง แก้ลมวิงเวียนศีรษะ คุมธาตุ บำรุงโลหิตและหัวใจ อาเจียน ท้องร่วง แก้ไข้ต่าง ๆ บำบัดโรคปวดบวมตามข้อ ปัจจุบันนี้ หาเนื้อไม้กฤษณาเพื่อใช้ทำยายากขึ้น และมีราคาแพง
(เพิ่มเติมข้อมูลจากรายการ กบนอกะลา 26 มีค.53----ไม้กฤษณา เปลือกไม้กลิ่นหอมที่มีมูลค่าดุจทองคำ ประเทศไทยพบมากที่ จ.ตราด จังหวัดที่ขึ้นชื่อว่ามีไม้กฤษณาเยอะและคุณภาพดีที่สุดในโลก คุณสมบัติของต้นไม้ชนิดนี้คือ น้ำมันกฤษณา ซึ่งกลั่นได้จากเนื้อไม้ และเป็นที่ต้องการอย่างมากจากชาวตะวันออกกลาง เพื่อใช้เป็นน้ำหอมและใช้ป้องกันแมลงร้ายจากทะเลทราย การเกิดสารกฤษณาในเนื้อไม้นี้ เกษตรกรต้องสร้างบาดแผลให้ต้นไม้ ด้วยการใช้สว่านเจาะ จนต้นไม้เป็นรูพรุน ทิ้งไว้อย่างน้อย 2-3 ปี กว่าต้นไม้จะค่อยๆ ส่งสารบางอย่างไปสมานแผลและสะสมไว้บริเวณนั้น จนกลายเป็นน้ำมันกฤษณาอันสูงค่า และเนื้อไม้ที่มีน้ำมันเหล่านี้ก็จัดเป็นสมุนไพรชั้นดี)
เปลือกส้มเขียว
ที่นิยมปลูกในประเทศไทย ส่วนใหญ่เป็นพันธุ์บางมด ผลกลมแป้นเล็กน้อย ก้นผลเรียบถึงเว้าเล็กน้อย ผิวมีสีเขียวอมเหลือง ผิวเรียบสม่ำเสมอ เปลือกบางล่อน ปอกง่าย กลีบแยกออกจากกันง่าย มีประมาณ 11 กลีบ ฝนังกลีบบางมีรกน้อย ฉ่ำน้ำ เนื้อผลสีส้ม รสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย ประโยชน์ต่อสุขภาพ แหล่งวิตามิน เกลือแร่ และเส้นใยธรรมชาติ การรับประทานส้มโดยไม่คายกากจะช่วยคุมน้ำหนักได้อีกวิธีหนึ่ง เพราะจะทำให้รู้สึกอิ่มท้องเร็ว เป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักได้อย่างดีทีเดียว
ชะเอมเทศ
ทำให้ชุ่มคอ เพิ่มการหลั่งน้ำลายและเสมหะ ช่วยทำให้ชุ่มคอ และช่วยลดการระคายเคือง ใช้สารสกัดจากเหง้า และรากของชะเอมเทศในการเตรียมยาแก้ไขแผนปัจจุบัน และแผนโบราณ
